Bezoek Caritas Lissabon

In juli nam onze collega Noëlle van Bodegom deel aan de Transnational Exchange V – Field Trip die deze keer plaatsvond in Lissabon, Portugal. De Transnational Exchange Field Trip wordt georganiseerd door Caritas Augsburg met als doel het uitwisselen van kennis omtrent vrijwillige terugkeer en terugkeer begeleiding in Europa.

Gedurende deze editie stond het migratie systeem van Portugal centraal. De focus lag vooral op het Portugese migratiesysteem, de Portugese asielprocedure en de ondersteuning die IOM aanbiedt als enige vrijwillige terugkeer organisatie binnen het Portugese systeem. De deelnemers aan de Field trip kwamen uit Oosterrijk (BBU, Federal Agency for Reception and Support Services), Griekenland (IOM Greece), Denemarken (Danish Refugee Council), en Duitsland (Caritas en AWO Bremen).

De eerste dag werd er een bezoek gebracht aan de Portugese immigratie dienst: SEF. Hier werden de Portugese asielprocedure en het algemene migratiebeleid in Portugal toegelicht. Veruit het merendeel van de migranten in Portugal komt uit landen waar Portugees wordt gesproken zoals; Brazilië, Angola, Guinee-Bissau, Kaapverdië en Mozambique. Opvallend was de toelichting vanuit SEF dat een groot aantal migranten recht heeft op een verblijfsvergunning als zij kunnen aantonen dat zij 6 maanden hebben gewerkt. Belangrijk hierbij te vermelden is dat deze verblijfsvergunning soms 1 a 2 jaar op zich kan laten wachten door administratieve verwerkingen.

Na het bezoek aan SEF kregen de aanwezigen de mogelijkheid een opvangcentra voor vluchtelingen te bezoeken buiten Lissabon, in Bobadela. Naast opvang en primaire zorg kunnen migranten hier gedurende hun gehele asielprocedure (en daarna) juridische hulp ontvangen. De eerste dag werd afgerond met een bezoek aan het Rode Kruis die eenzelfde functie vervult in Portugal als in Nederland.

De tweede dag stond in het teken van IOM. IOM vervult een centrale rol binnen de migratieketen in Portugal, en is de enige partij die vrijwillige terugkeer ondersteunt en organiseert. ‘S ochtends werd toegelicht op welke manier IOM vrijwillige terugkeer organiseert en migranten hierover informeert. Vervolgens kwamen twee ketenpartners van IOM aan het woord die voornamelijk informatie verstrekken over terugkeer en cliënten doorverwijzen naar organisaties zoals  IOM, zoals CNAIM en Caritas Cascais. Er werd daarnaast ook een presentatie gegeven door ISPA, een organisatie gelinkt aan de universiteit van Lissabon die psychologische hulpverlening aanbiedt. Deze psychologische hulpverlening is toegankelijk voor iedereen en een aanzienlijk gedeelte van de migranten die zich aanmelden bij IOM maakt hier gebruik van.

‘S middags werd een bezoek georganiseerd aan Casa do Brasil, een activistische non-profit organisatie die tevens als informatie centrum fungeert. De doelgroep van Casa do Brasil bestaat voornamelijk uit Brazilianen, wat het gros van de migranten in Portugal opmaakt. Casa do Brasil strijdt voor de gelijke behandeling en rechten van migranten, en zet zich in voor maatschappelijke integratie. Tot slot gaf IOM Brasil nog een uitgebreide toelichting van de ondersteuning die zij mogelijk maken voor migranten die kiezen voor vrijwillige terugkeer naar Brazilië.

Gedurende het bezoek waren er genoeg gelegenheden om met de andere aanwezigen ervaringen en ideeën uit te wisselen over terugkeer informatie en ondersteuning. Al bij al een bijzondere ervaring waarbij het onderwerp terugkeer(begeleiding) vanuit verschillende kanten is besproken en bekeken, en waar waardevolle lessen uit kunnen worden getrokken.