Dani (Ethiopië)

Het vliegtuig stijgt op en zonder dat Dani het zelf doorheeft fluistert hij: ‘Doei Holland, ik kom nooit meer terug’.

Dani (Ethiopië) 37 jaar, 17 jaar in Nederland
Perspectief: niet meer ongewenst zijn

Met de terugkeer van Dani heeft Goedwerk één van haar moeilijkste en langst lopende trajecten kunnen afsluiten. We durven de vraag wel te stellen: wie kent Dani niet? Gemeenten, NGO’s, de We Are Here groep, de vreemdelingenpolitie (AVIM) en de DT&V, bij alle bekend en misschien zelfs wel berucht…

Al jaren komt Dani bij ons over de vloer. Soms zien we Dani dagen achtereen en soms is hij weken onbereikbaar. Dani heeft geen telefoon, wat het contact nogal bemoeilijkt. Met regelmaat maken we ons grote zorgen en bellen we allerlei instanties af die hem kennen. Het gebeurt ook regelmatig dat hij weer is opgepakt en in detentie komt te zitten. Ons contact met AVIM is consequent onderdeel van het traject.

Wie is Dani? Over het algemeen lijkt hij moeilijk, opgefokt, onberekenbaar en agressief. Dit hebben wij ook zeker ervaren in het intensieve traject dat wij met hem hebben gehad. Dani is al zeventien jaar in Nederland. Hij is een van de eerste bewoners van de We Are Here groep. Een verleden van detentie, drugs, alcohol, agressieve uitingen en een dakloos bestaan in Amsterdam. Als gevolg hiervan is hij ongewenst verklaard. Zicht op een legaal verblijf is voor hem nihil.

Het is ontzettend schrijnend geweest om zijn innerlijke strijd te zien. Hij wil wel terug en hij wil ook echt zijn best doen zich goed en rustig te gedragen, alleen het lukt hem niet. Door alle ellende die hij heeft meegemaakt heeft hij psychische deuken opgelopen. Blijkbaar is het onmogelijk om een rustig en gedegen leven te leiden in Nederland. Hij realiseert zich dat het illegaal bestaan hem geen goed doet en hem ook in de toekomst niets goeds gaat bieden. Onder de brug hier, in het park daar. Ruzies overal. Uren, dagen, maanden voeren we gesprekken. Uiteindelijk blijkt toch dat terugkeer de enige optie is.

We zijn langzaam begonnen hem te begeleiden naar terugkeer. Het blijkt dat hij zijn moeder financieel onderhoudt door geld te sturen naar Ethiopië.

Dit is ook exact de reden dat zijn moeder pertinent niet meewerkt aan het afgeven van zijn geboorteakte. Dit is een moeilijke en pijnlijke confrontatie voor Dani. Goedwerk vliegt twee keer naar Ethiopië om, met een machtiging van de ambassade in Brussel, zijn geboorteakte op te halen.

Uiteindelijk lukt dat! De gezichtsuitdrukking van Dani toen onze collega terugkwam met zijn geboorteakte zal ons altijd bijblijven. Maar toen werd het spannend, want nu kwam het eropaan.

Ondertussen loopt de spanning bij Dani op. Hij is dakloos en moet zo veel regelen. Met hulp van de gemeente Amsterdam bieden we hem opvang aan. Dat is nog niet makkelijk. Bij elk hostel en hotel wordt hij er uitgezet wegens onbehoorlijk en agressief gedrag. Ook bij de Bed Bad Brood-opvang gaat het mis. Om toch de kwetsbare relatie goed en warm te houden hebben we veel getolereerd, zijn we eindeloos flexibel geweest en hebben we veel moeten investeren.

Dani begint ook schokkende uitspraken te doen. Hij zou gechipt zijn en gevolgd worden. Hij heeft bepaalde driften, en de stemmen in zijn hoofd vertellen hem dat hij aan deze driften moet toegeven. We ervaren dit als zeer zorgwekkend en weten niet goed wat we moeten doen. Moeten we een signaal afgeven of beschadigen we dan het vertrouwen? Wat als er wel iets gebeurt en wij hebben het geweten? Uiteindelijk voeren we een confronterend gesprek en geven aan dat het per direct afgelopen moet zijn met dit soort gedrag en opmerkingen. Dat maakt indruk. We horen hem er niet meer over.

 

Onbehoorlijk gedrag

Dan is het bezoek aan de ambassade aangebroken. We gaan samen de laissez passer in orde maken op de Ethiopische ambassade in Brussel. Om 06:00 uur in de ochtend spreken we af bij het hotel waar Dani verblijft. In het hotel doet de receptie meteen zijn verhaal. Dani is heel lastig geweest, sliep niet en maakte veel lawaai. Hij had te veel gedronken en viel bezoekers van het hotel lastig. De receptionist krijgt hem nu ook niet wakker. We gaan samen naar zijn kamer. Met veel moeite staat Dani op. Het duurt lang voor hij klaar is te vertrekken. De drie overgebleven blikjes bier van afgelopen nacht neemt hij nog snel mee..

Op weg naar Brussel is hij geëmotioneerd aan het huilen en constant aan het vragen: ‘Gaat het wel écht lukken met mijn laissez passer?’ We verbieden Dani de meegenomen blikjes bier op te drinken. Toch trekt hij ze alle drie open en drinkt alles op. Eenmaal bij de ambassade binnen, begint Dani te schreeuwen dat hij recht heeft op zijn laissez passer.
We proberen hem in bedwang te houden en aan de ambassadeur uit te leggen wat Goedwerk doet en wat we allemaal voor Dani hebben gedaan. Het probleem is echter dat zijn geboorteakte niet is gelegaliseerd door Buitenlandse Zaken in Addis Abeba. Hierdoor wordt getwijfeld aan de authenticiteit van het document. De ambassade eist dat er nog een bewijs vanuit Ethiopië komt dat aantoont dat het document van Dani de juiste is.

Vanuit de ambassade benaderen we direct allerlei contacten in Ethiopië en verzoeken zo spoedig mogelijk een kopie van het document te faxen. Dani is ondertussen doodmoe en wil in het tegenoverliggende park gaan liggen. Uren gaan voorbij. En dan komt aan het eind van de dag de geboorteakte per fax de ambassade binnen. De ambassade zegt dat het de volgende keer in één keer juist moet zijn. Voor deze ene keer, na zeer veel aarzeling, maken ze een uitzondering. Dani is ondertussen op een bankje in slaap gevallen.

Op de weg terug naar Amsterdam dringt bij Dani het besef door dat zijn laissez passer binnen is. Dani kan het nauwelijks geloven. Keer op keer herhaalt hij dat hij het niet kan geloven. Vanaf dit moment is Dani’s gedrag honderd procent anders. Hij bedankt Goedwerk duizendmaal. Hij is ongelofelijk dankbaar, hij is rustig en zelfs lief. Hij vraagt wanneer zijn ticket nu geboekt kan worden. We geven aan dat het mogelijk binnen één week kan. ‘Kan dat niet eerder?’, vraagt Dani. We zetten alles op alles om zijn ticket met spoed te boeken. Met de DT&V regelen we dat hij op zeer korte termijn weg kan.

De laatste dagen

We maken vanaf nu lange dagen met Dani om door te nemen wat en hoe na terugkeer. Een businessplan of iets in die trant met hem maken lukt niet. Hij wil enkel rust in Ethiopië, wat nieuwe kleren en schoenen, een koffer en wat cadeaus voor zijn familie. Dat helpt hem. Dani zag er altijd onverzorgd en verslonst uit. Soms waste hij dagen zijn kleren niet en hij liep altijd in hetzelfde. Af en toe geven we hem €10 voor het wassen van zijn kleding. Dani wil trots en schoon terugkeren.

We gaan uren met hem winkelen. Trots als een pauw komt hij bij ons binnen met zijn nieuwe pak, schoenen, truien, broeken en onderbroeken. Alles bij de Primark. Samen pakken we zijn koffers in en gaan op weg naar Schiphol. Onderweg is Dani stil. De intense blik van alles wat hij onderweg ziet: de route door Amsterdam, de tram, de trein, langs de Dam. Bij alles wat hij ziet, dit is echt de laatste keer.

Op Schiphol is het spannend maar hij wil echt. We checken in. Een collega van Goedwerk vliegt met hem mee. Dani kan niet wachten door de douane te gaan. We krijgen een warm afscheid, een knuffel en drie zoenen. Hij geeft het spontaan en bedankt iedereen hartelijk. Het vliegtuig stijgt op en zonder dat Dani het zelf doorheeft fluistert hij: ‘Doei Holland, ik kom nooit meer terug’.

Zenuwslopende overstap

De overstap op Frankfurt is zenuwslopend. Dani wordt aangehouden door de douane. Hij moet mee voor een vingerafdruk. We waren er al bang voor omdat Dani met een laissez passer reist. Dani is heel gespannen. Hij heeft maar een overstap van een half uur. Hij gaat in heftige discussie met de Duitse politie, wat niet bevorderlijk is voor de situatie. Onze collega belt ondertussen uitvoerig met DT&V in Nederland. Op afstand zorgen ze ervoor dat Dani wél door de douane kan zonder Schengen visum. Nog geen vijf minuten(!) voor vertrek, komen Dani en onze collega het vliegtuig van Ethiopian Airlines binnen.

Tijdens de vlucht van Frankfurt naar Addis Abeba is Dani rustig en beheerst. Na aankomst op Addis Abeba is de spanning weer even voelbaar. Door de douane heen: als dat maar goed gaat. En dan staat Dani daar, in Addis Abeba, in de Ethiopische buitenlucht, na zeventien jaar… Onze partner in Addis Abeba haalt Dani en onze collega op met de auto. Ze gaan direct op zoek naar Dani’s ouderlijk huis. Hoe dichterbij het komt, hoe stiller en meer gespannen Dani raakt. Dan weet hij het niet meer, is het nu rechts of links en staat daar nu wel of niet een huisje of boom? We bellen zijn moeder en ze blijkt maar op twintig meter afstand.

Wat een ontroerend moment: Dani die zijn moeder na zeventien jaar weer ziet en zijn moeder die Dani na al die tijd weer in de ogen kan kijken. Tranen en een intense omhelzing volgen. Hoe veel moeite en spanning dit ook gekost mag hebben, dit moment: daar doen we het voor.

Laatste berichten…

We spreken en ontmoeten Dani elke keer als we weer in Ethiopië zijn. Dani is teruggekeerd met een grote alcoholverslaving. Dit keer bestelt hij enkel cola en vertelt ons dat hij inmiddels nauwelijks nog alcohol drinkt. Sinds kort woont hij niet meer bij zijn moeder. Hij heeft een zelfstandige woonruimte gevonden en probeert de eindjes aan elkaar te knopen. Hij heeft een geldbedrag van vrienden kunnen lenen waar hij net een auto voor heeft aangeschaft. Hij wil zijn geld verdienen met het verkopen van taxiritten.
Hoewel het nog niet altijd meevalt om zijn hoofd boven water te houden, is hij blij met zijn besluit om te zijn teruggekeerd naar Ethiopië.

Follow by Email
Instagram